PTK: Nga agimi deri në muzg

Ky raport hulumtues ofron një ekzaminim të detajuar mbi zhvillimet dhe shkaqet kryesore që çuan në rënie të vazhdueshme dhe siç duket të pandalshme të vlerës së  kompanisë publike më fitimprurëse në vend, Posta dhe Telekomunikacioni i Kosovës - PTK. Në fakt, objektivi kryesor i këtij hulumtimi është të vlerësojë se deri në çfarë mase ndikimi politik dhe ai industrial, keqpërdorimi dhe keq-menaxhimi bashkërisht kanë ndikuar në tkurrjen e të hyrave por edhe të vlerës së përgjithshme të kompanisë. Raporti hulumtues në thelb përbën një analizë gjithëpërfshirëse i cili sjellë në vëmendje vendimet kryesore të cilat kanë afektuar performancën e PTK-së, përfshirë integritetin dhe rentabilitetin e saj.  

Hulumtimi mëton të vlerësojë aftësinë e PTK-së, por edhe të hisedarëve që kanë marrë vendime në emër të ndërmarrjes, që të përballojnë konkurrencën në tregun e telefonisë mobile që nga viti 2008, kur kompania e dytë e telefonisë mobile, IPKO, filloi operimin.  

Që nga koha e hyrjes në treg e operatorit të dytë të telefonisë mobile, PTK-ja ka shënuar rënie konstante në të hyrat e saj, përfshirë edhe rënie drastike të vlerës së përgjithshme të ndërmarrjes. PTK-ja është ndërmarrje e cila fokusin kryesor e ka në ofrimin e shërbimeve të telefonisë së zërit prej nga ka gjeneruar profitin më të madh. Në këtë kuadër, ndryshimet në fushën e telekomunikacionit si teknologjia brez-gjerë e cila ka mundësuar përdorimin e aplikacioneve pa pagesë për nevoja dhe shërbime të ndryshme, ka kontribuar në rënien e të hyrave të PTK-së. Sidoqoftë dhe ashtu siç do të dokumentohet në këtë raport hulumtues, ndikim domethënës në këtë drejtim kanë pasur edhe vendimet e shumta të marra nga hisedari kryesor (qeveria), si dhe ndërhyrjet e drejtpërdrejta të partive politike, të cilat kanë ndikuar negativisht në funksionimin e ndërmarrjes.

Ndikim të theksuar në aspektin e qëndrueshmërisë së kompanisë ka luajtur edhe influenca industriale që ka ardhur kryesisht si rezultat i qeverisjes së dobët të tregut të telekomunikacionit nga organet vendim-marrëse, ato mbikëqyrëse si dhe ato rregullative. Korrupsioni, mungesa e profesionalizmit si dhe mos respekti për praktikat e mira të qeverisjes korporative të OECD-së, ishin vetëm disa nga rezultatet e përfshirjes së interesave private të akterëve politik dhe industrial në sektorin e telekomunikacionit.   

PTK-ja është goditur shumë nga vendimi i qeverisë për ndaljen e investimeve në disa nga projektet më kapitale për këtë kompani, vendim ky i cili erdhi si rezultat i fillimit të procesit shumë të gjatë, të mundimshëm dhe në fund të dështuar të privatizimit. Që nga viti 2010, kur edhe është marrë ky vendim, investimet kapitale në PTK kanë qenë pothuajse zero, deri sa ato rinisën në fund të vitit 2014.   

Po ashtu, punësimi pa asnjë kriter dhe jashtë çdo planifikimi strategjik në PTK i qindra individëve, është njëri nga shembujt më të spikatur të përdorimit të PTK-së, për qëllime partiake/elektorale dhe dëmtimit shumë të madh që i është bërë kompanisë. Në këtë kuadër, edhe marrja nga ana e qeverisë pa asnjë kontroll dhe studim paraprak e 465 milionë eurove në formë dividente nga buxheti i PTK-së, me të vetmin qëllim mbushjen e boshllëqeve në buxhet, ka kontribuar në shterjen e financave të kompanisë, ka penguar zhvillimin e saj, si dhe i ka pamundësuar PTK-së, përballimin e konkurrencës shumë të ashpër.   

Të gjeturat e hulumtimit konfirmojnë se qeveria, organet mbikëqyrëse (NJPMNP), dhe rregullative (ARKEP), por edhe strukturat drejtuese të PTK-së (BD-ve dhe menaxhmenti), kanë dështuar të ofrojnë nivel të domosdoshëm të transparencës në shumë prej projekteve dhe vendimeve që kanë afektuar kompaninë

Lista e dokumenteve Raport hulumtues: Posta dhe Telekomunikacioni i Kosovës: Nga agimi deri në muzg Research paper on Post and Telecommunication of Kosovo: From dawn till dusk