Kontributi i ÇOHU! për Raportin e Progresit 2014

Organizata për Demokraci Anti-korrupsion dhe Dinjitet - ÇOHU!, ka prezantuar analizën e shkurtër për nevojat e Raportit të Progresit 2014. ÇOHU! ka analizuar tri aspektet të kuadrit ligjor anti-korrupsion dhe anti-krim. Në kuadër të analizës, është analizuar: a) Deklarimi i pasurisë; b) Konflikti i interesit; dhe, c) Konfiskimi i pasurive të fituara me vepër penale.

Analiza thekson se edhe përkundër një përparimi që është shënuar për sa i përket kornizës ligjore anti-korrupsion dhe anti-krim, prapëseprapë, të metat por edhe zbrazëtirat e shumta që janëprezente po i lënë këto ligje pa efekt cilësor në praktikë.  

Viti 2013 si dhe 2014, kanë shënuar një përparim të theksuar për sa i përket zvogëlimit të refuzimit për ta deklaruar pasurinë nga zyrtarët e lartë publik për shkak të penalizmit të veprës: refuzim për ta deklaruar pasurinë. Sidoqoftë, analiza thekson se kuadri ligjor në këtë aspekt kërkon ndryshime thelbësore për shkak të problemeve substanciale që i përmban. Në këtë kuadër, analiza thekson se duhet ndryshimi i ligjit për sa i përket vendosjes së mekanizmave të kontrollit të origjinës së pasurisë, por edhe të verifikimit të plotë të vërtetësisë së pasurisë së deklaruar.

Për më shumë, analiza vëren edhe një numër të metash tjera të ligjin, siç është rasti me pamundësinë e Agjencisë kundër Korrupsionit (AKK) për të pasur qasje në xhirollogaritë dhe transaksionet financiare në banka dhe institucione tjera financiare për shkak të konflikteve të ligjit me Kodin Penal të Republikës së Kosovës (KPRK). Kurse për sa i përket deklarimit të rrejshëm të pasurisë, ende nuk ka ndonjë të arritur në këtë drejtim edhe pse kjo kategori, nga viti 2013, cilësohet vepër penale.

Për më shumë, analiza thekson problemet e shumta me ligjin për parandalimin e konfliktit të interesit, si dhe risjell në pah raste të zbatimit kontradiktor nga ana e AKK-së, në raste të ngjashme të konfliktit të interesit. Analiza thekson se edhe pse ligji e bënë të qartë synimin e tij që të parandaloj konfliktet e interesit në mes sferës publike dhe asaj private, nuk ofron asnjë sqarim përkitazi me parandalimin e konfliktit të interesit brenda sferës publike.

Po ashtu, analiza thekson se ligji nuk specifikon kategoritë e konfliktit të interesit përkitazi me funksionet që ushtrojnë zyrtarët e lartë publik. Në analizë theksohet se ka një përparim për sa i përket parandalimit të konflikti të interesit, duke qenë se kjo kategori juridike është penalizuar me KPRK-së nga viti 2013, por nuk ka mekanizma dhe proceduara të qarta rreth zbatimit të kësaj norme të re juridike. Në këtë rrafsh, do të mbetet të shihet se si AKK-ja do të zbatoj këtë normë të re juridike.      

Në kuadër të analizës, shqyrtohet edhe ligji për kompetencat e zgjeruara për konfliktin e pasurisë me vepër penale, dhe theksohet se edhe pse është bërë një përparim minimal me ligjin e ri, prapëseprapë, e drejta për të nisur konfiskimin e pasurisë lidhet me dënimin për vepër penale. Kjo lidhje direkte në mes dobisë pasurore të fituar dhe dënimit për një vepër penale nuk është treguar e efektshme në arritjen e rezultateve konkrete.

Lista e dokumenteve Kontributi i ÇOHU! për Raportin e Progresit 2014 ÇOHU contribution to EU Progress Report 2014